Znamo svi da je Grčka jedna od najpopularnijih i najlepših destinacija kada je letovanje u pitanju, što ne čudi ako uzmemo u obzir veličinu i kvalitet plaža kojima obiluje. Znamo i to da je poznata po maslinama i maslinovom ulju, vinu, medu, feta siru, girosu, a tu su i mnogi drugi gastronomski specijaliteti kojima ne možemo odoleti ukoliko se nađemo u Grčkoj! Takođe, poznato je da ova zemlja predstavlja kolevku civilizacije u kojoj su nastale filozofija, književnost, matematika, političke i druge prirodno-društvene nauke, a prva je država u kojoj je ustanovljena demokratija. Iz Grčke potiču i Olimpijske igre – prve su održane još 776.godine. Iako mnogo toga već znamo o Grčkoj, sigurno je ostalo što šta što tek treba da otkrijemo, a mi smo sastavili spisak od 35 zanimljivih informacija!
Grčka ili Helada je zapravo Helenska republika kako se ova država naziva u službenim dokumentima. Svoju nezavisnost stekla je 1829.godine, a nalazi se između Sredozemnog, Jonskog i Egejskog mora. Predstavlja najjužniju zemlju na Balkanskom poluostrvu, koja se prema dužini obala (sa svojih 13.676 km) nalazi na 2.mestu u Evropi. Njen glavni grad, Atina, ujedno je i jedan od najstarijih u Evropi, u kojem danas živi oko 40% ukupnog stanovništva. Etnički gledano, Grčka je najčistija država na Balkanu koju čini oko 98% Grka, dok su Turci najveća manjinska grupa. Van njenih granica, u Melburnu (Australija) živi najveći broj Grka.
Razvoj zapadne nauke temelji se na dva velika postignuća: formalni logički sistem (mislim i na Euklidovu geometriju) grčkih filozofa i otkriće sistema uzročno-posledičnih odnosa (tokom renesanse).
Po mom mišljenju, ne treba biti iznenađen što kineski mudraci nisu napravili ove korake. Zapanjujuća stvar je što su do ovih otkrića Grci uopšte i došli“.
Albert Ajnštajn
Iako se Grčka povezuje sa morem, 80% njene površine čine planinski predeli, što je i razlog zašto u Grčkoj ne postoje plovne reke, a na Olimpu se nalazi njen najviši vrh – Mitikas (2.917 m). Nekada je tlo Grčke bilo samo jedna masivna stena pod vodom, a sadašnji oblik zemlja je dobila nakon sudaranja tektonskih ploča (čak i danas zemljotresi nisu retkost). Osim kopnenog dela, Grčku čini i više od 2.000 ostrva, međutim samo je njih 170 naseljeno. Najveće je Krit, a Santorini je proglašavan u nekoliko navrata za najlepše ostrvo na svetu.
Grčka ima preko 250 sunčanih dana u toku godine, što je dovoljno da dobije epitet najsunčanije evropske države, a ovo su još neke od brojnih zanimljivih činjenica o ovoj prelepoj zemlji:
1. Grčki je jedan od najstarijih pisanih i živih jezika na svetu kojim se govori više od 3.000 godina. Takođe, mnoge reči različitih svetskih jezika vode poreklo od grčkih reči. Iako je ranije samo oko 30% Grka bilo pismeno, danas ima oko 5% nepismenih ljudi.
2. Jo-jo je jedna od najstarijih igračaka na svetu, nastala još u antičkoj Grčkoj.
3. Mermer poreklom iz Grčke čini oko 7% ukupno obrađenog mermera u svetu.
4. Grčka je na 3.mestu u svetu prema proizvodnji maslina i maslinovog ulja, a pojedina stabla stara potiču još iz XIII veka.
5. Ovu zemlju naseljava 116 vrsta sisara, 59 vrsta gmizavaca, 107 vrsta riba, 18 vrsta vodozemaca i 240 vrsta ptica.
6. Možda bi mnogi pomislili na gimnastiku, ipak – nacionalni sport Grčke je fudbal.
7. Grčka se nalazi na 1.mestu u svetu po proizvodnji i izvozu prirodnih sunđera.
8. Trgovačka flota Grčke predstavlja čak 70% evropskih brodova, a zakonom je propisano da najmanje 75% posade mora biti grčki državljanin.
9. Grčki muškarci su u obavezi da služe vojni rok koji traje od 12 do 18 meseci.
10. Svi punoletni građani po zakonu su u obavezi da izađu na glasanje.
11. Drevnu Teneju, čije je postojanje potvrđeno relativno skoro, po legendi osnovali su trojanski ratni zarobljenici nakon uništenja Troje od strane Grka.
12. Razlog zbog kojeg su vrata, prozori, nameštaj, pa i mnoge crkve i građevine u Grčkoj tirkizne boje jeste taj što se verovalo da ova nijansa štiti od zla i duhova.
13. Feta sir pravi se od kozjeg mleka, potiče još iz doba Homera, a najveća prosečna stopa upotrebe ovog sira po stanovniku je naravno u Grčkoj.
14. Na grčkom ostrvu Skopelos snimljen je film “Mamma Mia”, a na Kefaloniji “Mandolina kapetana Korelija”. Osim toga, evropska filmska industrija može da se pohvali prvom nudističkom scenom iz 1931.godine – u pitanju je grčki film “Dafnis i Kloe”, snimljen po istoimenom romanu koji predstavlja prvi ljubavni roman evropske književnosti.
15. Grčka je gradsku deponiju imala oko 500. godine p.n.e.
16. Pizza je asocijacija na Italiju. Međutim, ona je nastala u Persiji u Grčkoj, a njeno ime potiče od grčke reči “pita”.
17. Kolonije antičke Grčke su se na vrhuncu moći prostirale od Rusije do Francuske, na istoku do Turske.
18. Prvu mapu sveta kakva je i danas napravio je grčki filozof Anaksimandar.
19. Grčki doktor Georgis Papanikolau izmeo je Papanikolau test.
20. Brakovi u Grčkoj imaju najnižu stopu razvoda u Evropskoj Uniji, a običaj je da u Grčkoj više generacija porodice živi zajedno, te nema puno staračkih domova.
21. Radnici u Grčkoj imaju najmanje mesec dana godišnjeg odmora.
22. Grčku himnu krasi 158 stihova i još niko od stanovnika nije uspeo da zapamti sve.
23. Nekadašnja grčka valuta drahma je najstarija evropska valuta sa upotrebom dugom 2.650 godina sve dok nije zamenjena evrom 2002. godine, a Aleksandar Veliki je prvi grčki vladar koji se svoj lik stavljao na kovani novac.
24. Po nekim teorijama, Deda Mraz je zapravo Sv.Nikola poreklom iz Grčke.
25. Imendan odnosno dan koji je posvećen svecu prema kojem je neko dobio ime, u Grčkoj se više slavi i značajniji je od rođendana.
26. Postoji 63 narodna grčka plesa, kao i više hiljada tradicionalnih plesova karakterističnih za različite krajeve Grčke.
27. Grčka ima najviše arheoloških muzeja na svetu, a jedan od najpoznatijih je muzej Akropolj koji se nalazi na brdu (“brdo” je i prevod ove reči).
28. U antičkoj Grčkoj, razvijalo se savremeno vajarstvo, a grčki vajari su bili prvi koji su pravili skulpture u pokretu i sa “emocijama”.
29. Grci veruju da neko priča o vama ukoliko kinete, a ne pozdravljaju se mahanjem otvorenim dlanom, jer se to smatra za uvredu. S druge strane, ako vas Grci pljunu, to znači da teraju nesreću i zle duhove odnosno pljuvanje se koristi protiv uroka.
30. Grčka crkva zabranjuje kremaciju tela.
31. Sveta Gora na poluostrvu Atos, Halkidiki, predstavlja središte srednjovekovnih isposnika i kaluđera, a pristup ženskim osobama je zabranjen.
32. Rodos (glavni grad ostrva Rodos) je najpopularnija turistička destinacija Grčke, naseljena još od kamenog doba, a najpoznatiji je po jednom od nekadašnjih 7 svetskih čuda – gigantskoj statui Kolos koja je posvećena Heliosu, grčkom bogu Sunca.
33. Više od 400 plaža Grčke nosioci su plave zastavice za kvalitet i čistoću vode, a Navagio zaliv i plaža na Zakintosu su jedne od najčistijih i najlepših na svetu.
34. Sa bilo kog mesta iz Grčke da krenete ka moru, udaljenost nije veća od 137 km.
35. Grčka je jedina zemlja koju svake godine poseti duplo više turista nego što ima stanovnika. Turizam čini skoro 16% BDP, a kako će to izgledati ove godine usled epidemije Covid-19 virusa – ostaje nam da vidimo u narednom periodu.
